Toreneindspelen blijven moeilijk voor jongeren

Het werd weer eens tijd dat de jongeren tegen elkaar moesten spelen. Ik, Kay Jansen, had mezelf erop voorbereid dat ik tegen Daan Pals ging spelen. Het vorige seizoen speelde ik twee keer tegen Daan, één keer had hij gewonnen en de andere keer was remise, en dus had ik in deze partij wel wat recht te trekken qua de interne score tussen ons twee. Ik had buiten de interne competitie vaker gespeeld tegen Daan, vaak via online en het bleek steeds dat hij mijn Aljechin-verdediging goed kon hebben. Ik had besloten om mijn kennis over de Aljechin uit te breiden om zo Daan goed te pakken in een eventuele partij. Voorbereiden was niet per sé moeilijk, alleen was het beter geweest om dieper in te gaan in de lijnen zoals te zien in de partij.

Fig. 1 – Gaan we nu al een eindspel in?

Het was op zet 6 al zo dat ik dacht Daan uit zijn theorie te krijgen. Ik had deze zet nog nooit gespeeld, online of tegen hem. Uiteindelijk speelde hij 7. Pc3! … waardoor ik reageerde met 7. … Pxe5! Op advies van René Krul (die zelf ook de Aljechin speelde) speelde ik 8. … Le6! Maar toen keek ik naar de positie en bedacht ik mezelf iets grappigs: stel dat hij zou pakken in het midden, was er dan een kans dat we nu al in een soort van eindspel zouden komen? De vraag werd vlug beantwoord, want Daan pakte in het midden met 9. Pxd5. Ik pakte natuurlijk terug met mijn loper en toen ging het afruilen snel. We waren vanaf zet 11 al in een eindspel! En niet zomaar een eindspel, een van de moeilijkste eindspelen ooit, het toreneindspel!

Fig. 2 – Stelling na 11. … cxd5, het lijkt erop dat dit al een eindspel is.

Daan speelde iets te vlug met 12. O-O!? Hoewel niet een grote fout, het was beter geweest om de koning te activeren met bijvoorbeeld 12. Ke2! Aangezien we al in een soort van eindspel zaten en een actieve koning op dat punt van het spel heel belangrijk is. Ik speelde rustig door 12. … e6 en Daan speelde 13. Le3, ik reageerde met b6 en toen op zet 14 speelde Daan f4!?. Ik vond het een interessant idee en besloot maar om de lopers af te ruilen met 14. … Lc5. Nu zaten we een van de moeilijkste eindspelen ooit, en dat vanaf zet 15! Het was nu belangrijk dat beide kanten heel accuraat zouden spelen en ervoor zouden zorgen dat er geen grote fouten zouden worden gemaakt.

Fig. 3 – De koning en de torens blijven staan met een flink aantal pionnen

Het was hier dat ik twijfels kreeg over de positie, door de 3-2 verhouding op de damevleugel en was bang dat wit eventueel een gepasseerde pion zou krijgen. Na de post-game analyse viel het eigenlijk allemaal wel mee met de gepasseerde pion, mijn koning staat vergeleken met Daan’s koning wat actiever, en mijn torens kunnen veel taken tegelijkertijd doen terwijl die van Daan vaak maar één taak hebben, maar dit wist ik natuurlijk niet tijdens het spelen en daar maakte ik me druk over. Daan speelde verder met 16. Tab1, ik reageerde met a5 om zo een poging tot een gepasseerde pion moeilijk te maken. Daan zette mijn stelling onder druk met 17. f5 waarop ik reageerde met 17. … Ke7!, eindelijk echt een stuk ontwikkelen zonder dat het gelijk gepakt werd. Ik zag wel dat hij f6 kon spelen maar ik speelde gewoon gxf6 en als hij exf6 had gespeeld stond ik waarschijnlijk wel beter, maar toen deed hij iets anders. Hij speelde inderdaad wel f6, ik speelde vervolgens wel gxf6 maar toen speelde hij Txf6! Een belangrijke zet die ik had gemist! Het plan was duidelijk voor Daan en hier dacht ik dat mijn stelling uit elkaar zou vallen. Ik speelde vlug 19. … Thg8 en Daan speelde natuurlijk door met Taf1. Ik speelde uit automatisme 20. … Taf8. Ik dacht dat ik een fout maakte, want ik was van plan om 20. … Tg7 te spelen maar wat bleek na de post-game analyse viel het eigenlijk wel mee en volgens de computer waren beide zetten even sterk dus daar had ik wel een beetje geluk mee. Daan speelde verder met 21. T6f3 en ik ging door met mijn oorspronkelijke plan met 21. … Tg7?! Een kleine onnauwkeurigheid, beter was Tg5! en laten zien dat ik ook aan kan vallen! Verder ging 22. Tc4 c5 23. Ta3 Ta8 24. B3!? Het leek erop dat Daan zijn eigen toren vast wilde zetten en ik dacht dat ik een beetje beter stond. Ik speelde 24. … Tg4 25. Te1 c3! 26. Te3 d4 27. Td3 en hier wilde ik laten zien hoe actief mijn stelling kon zijn. 27. … f6! 28. exf6 Kxf6 29. Ta4 e5 30. Tf3+?? De eerste fout is gevallen!

Fig. 4 – De eerste grote fout is gevallen in de partij!

Hier in plaats van 30. Tf3+?? … was 30. Txc3!! … beter aangezien ik niet gelijk terug kon pakken en 1 pion verloor (hoewel ik er een terug kan winnen met 30. … Tag8!!) Dit laat zien hoe moeilijk de stelling is voor beiden partijen. Maar omdat Daan de fout maakte kon ik gelijk verder om mijn koning goed actief te zetten met 30. … Ke6 31. Th3 Ta7 32. b4 d3?? Ik reageerde niet goed en ik was ervan overtuigd dat Daan een heel sterke gepasseerde pion had gemaakt. Volgens de computer was eventueel 32. … Tag7 33. bxa5 d3! wel goed geweest, jammer genoeg zag ik dat niet en de partij ging verder als volgt:

33. Txd3 Txb4 34. Ta3 Tf7 35. H3! A4 36. Tdxc3 e4 37. Te3 Kd5 38. Te2 Td4 39. Kh2 Tc7 40. Tg3 Tdc4 41. Td2+ Ke5 42. Tg5+?! …

Daan maakte weer een onnauwkeurigheid met deze zet, en hierdoor kan ik rustig binnen dringen met mijn koning met 42. … Kf4!

Fig. 5 – Nog een foutje van uit Daan’s kant!

Ik moet wel toevoegen dat Daan een beetje in de tijdnood zat. Omdat dit één van de moeilijkere eindspelen is, is zo’n fout dan wel begrijpelijk. Overigens sta ik wel een pion achter dus Daan dacht waarschijnlijk dat hij straal gewonnen stond, maar het lijkt mij dat mijn stukken zo actief staan dat het die verloren pion eigenlijk wel flink compenseert, maar afijn. Zoals eerder gezegd ging het verder met 42. … Kf4 43. Ta5? Ke3 44. Tdd5 Tf7 45. Tg5 Kf2 46. Tgf5+ Txf5 47. Txf5+ Ke3 De torens zijn eraf en met nog een paar zetten promoveert mijn pion, ik sta gewonnen!

Fig. 6 – Plan is duidelijk, gewoon promoveren die handel!

De partij ging verder met. 48. Ta5 Kd2 49. Kg3 Kxc2?? En ja beste lezer, Kxc2 is een grote blunder! Dit blijkt uit de volgende lijn die de computer geeft:

50. Kf2!! Kd3 51. Td5+ Td4 52. Txd4 Kxd4 53. Ke2!! … is de enige zet die remise houdt!

Hoewel het lijkt dat beide kanten kansen hebben, met perfect spel is het zeker nog remise door de randpionnen. Gelukkig zag Daan dit niet door de tijdnood, en speelde verder met 50. Kf4?? Kb2?? En ja, Kb2 is ook fout, blijkbaar kan wit het houden door 51. Ta7!! Kxa2 52. Txh7 Kb2 53. g4 a3 54. Tb7+ Kc2 55. Ta7 Kb2 56. Ke3 a2 57. Txa2+!! En nu bewijst wit hoe onhandig de toren is een eindspel tegen twee gepasseerde pionnen. Hoewel er veel kansen zijn dat wit een fout kan maken waardoor zwart een straal gewonnen stelling krijgt. In plaats van dit geweldige offer speelde Daan verder met 51. Ke5 Kxa2 52. g4 Kb3 53. g5 a3 54. Tb5+ Rb4 55. Ta5 a2 56. h4 Kb2 57. h5 a1=D 58. Txa1 Kxa1 59. Kf4 Kb2 60. g6 hxg6 61. hxg6 Kc3 62. g7 e3!+ 63. Kxe3 Tg4, en in deze positie gaf Daan uiteindelijk op.

Fig. 7 – Geen kansen meer voor wit, Daan ziet het ook en geeft op!

Ik ben wel tevreden met deze overwinning tegen Daan, Daan is een hartstikke moeilijke tegenstander om tegen te spelen en vooral omdat hij mijn favoriete opening steeds goed kon hebben. Maar deze partij laat ook weer zien dat we veel te leren hebben over toreneindspelen. Ik hoop dat ik dit seizoen nog een keer tegen Daan kan spelen, en dat we dan weer zo’n leuke partij kunnen spelen!